Uroczystość upamiętniająca 78 rocznicę bratobójczego mordu pod Skaryszewem!
APEL PAMIĘCI POLEGŁYCH W BRATOBÓJCZYM MORDZIE W LESIE POD SKARYSZEWEM.
To już jedenasty Apel Pamięci Śmierci ŻołnierzyWP z Rzeszowa , którzy 18 lipca 1946 roku w lesie między Modrzejowicami i Budkami Skaryszewskimi zostali zatrzymani w zasadzce Oddziału WIN "IGŁY" i po krótkiej walce poddali się. Odprowadzeni głębiej w las zostali rozebrani z mundurów, butów i całkowicie bezbronni rozstrzelani przez Oddział "IGŁY". Wśród zamordowanych była żona dowódcy, ppłk-a Wnukowskiego. Bezsensowne zabójstwo, niepotrzebne ofiary wojny domowej tamtych lat, w większości żołnierze frontowi biorący wcześniej udział w walkach o Warszawę, na Wale Pomorskim , w Kołobrzegu, forsowaniu Odry i kończący swój szlak bojowy nad Łabą w składzie 4 Dywizji Piechoty I Armii Wojska Polskiego uhonorowani odznaczeniami bojowymi. Trzech postrzelonych żołnierzy udając zabitych wyczekało odejścia Oddziału "IGŁY" i szukało pomocy. Jeden został zawieziony do szpitala w Iłży, drugi przewieziony do Skaryszewa i później do szpitala Radomskiego, trzeci przez trzy doby szedł pieszo do Rzeszowa.
Leczony w szpitalu Radomskim przyjechał do Radomia w latach siedemdziesiątych i na prośbę Zarządu Wojewódzkiego ZBŻZIOR złożył relację z tamtych zdarzeń. Jest ona w posiadaniu Zarządu Rejonowego ZŻWP w Radomiu.
W 1952 roku w miejscu zasadzki powstał pomnik upamiętniający wydarzenia z lipca 1946 z inskrypcją typową dla tamtego okresu.
Pomnik pozostawał pod opieką władz administracyjnych i wojskowych, a po powstaniu Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy w okresie przemian ustrojowych pod jego pieczą . Następnie po zmianie nazwy Stowarzyszenia Związku Żołnierzy Wojska Polskiego do chwili obecnej.
W 2014 roku w lutym objawiają się tu tzw. "nieznani sprawcy", którzy przewracają pomnik. Reaguje Zarząd Rejonowy ZŻWP w Radomiu zajmując stanowisko w tej kwestii sprowadzające się do przypomnienia i podjęcia statutowej opieki nad tym miejscem Pamięci Śmierci Żołnierskiej oraz do corocznego odbywania Apelu Pamięci w niedzielę najbliższą daty 18 lipca. Stanowisko jest przedstawione Zarządowi Głównemu Związku, Burmistrzowi Miasta i Gminy Skaryszew oraz Nadleśniczemu Nadleśnictwa Radom.
Zarząd Rejonowy ZŻWP w Radomiu podejmuje uchwałę powołującą Komitet Honorowy budowy znaku pamięci śmierci żołnierskiej , w skład którego weszli przedstawiciele ZŻWP, a funkcję przewodniczącego przyjął prof.dr hab. Michał Kelles-Krauz. W ciągu minionego okresu zmieniał się skład komitetu. Weszli do niego przedstawiciele innych Radomskich Związków Żołnierskich i Kombatanckich, w tym: ZKRP i BWP, ZWIRWP, ZIW oraz SSLW. Akces zgłaszali też inni ludzie opiniotwórczy środowiska radomskiego i powiatu radomskiego.
Na miejscu pomnika ktoś ustawił krzyż. Po pewnym czasie krzyż został opleciony różańcem. Stawiano też znicze . Sądzimy, że mogą to być członkowie rodzin pomordowanych.
Członkowie komitetu zajęli się wyjaśnieniem kwestii ochrony znaku śmierci żołnierskiej w swoich środowiskach, ustaleniem niezbędnej procedury formalno-prawnej zmierzającej do uzyskania właściwej zgody na formę i terść znaku pamięci. Uporządkowano teren po byłym pomniku; ustawiono kamień, na którym po uzyskaniu w/w zgód będzie zawieszona tablica z nazwiskami ofiar bez motywacji politycznych.
Wtedy po raz drugi zadziałali "nieznani sprawcy" , którzy w przeddzień Apelu zamieścili na kamieniu w sposób profesjonalny tablicę "Pamięci ppor. Tadeusza Zielińskiego"IGŁY" i jego żołnierzy". Skrycie, w sposób typowy dla złoczyńców, zawłaszczono bezprawnie nasze mienie ustawione i uporządkowane ze składek żołnierskich, rodzinnych i innych ludzi dobrej woli(najczęściej 10-50 PLN).
Złożyliśmy formalne zawiadomienie do prokuratury, czekamy na decyzję. Jako obywatele demokratycznego Państwa chcemy, by zadziałały właściwe instancje i reguły przez to Państwo ustalone.
Drwina z ofiar niepotrzebnej wojny domowej jest hańbą dla historyków chowających się za decyzje polityczne, dla polityków tworzących prawa dzielące społeczeństwo i zgubnie je judzących.
14 lipca tego roku stawialiśmy się na miejscu zasadzki z 1946r. odśpiewaliśmy nasz Hymn Państwowy. Poczty Sztanadrowe pochyliły drzewca na znak uczczenia ofiar niedobrej wojny "Polak przeciw Polakowi", złożono wiązanki kwiatów, zapaliliśmy znicze, w należnej ciszy i skupieniu wysłuchaliśmy motywu "Śpij kolego".
Tablice zawieszoną przez " nieznanych sprawców" przesłoniliśmy na czas Apelu płatem biało-czerwonej tkaniny. Czcimy ofiary , nie sprawców ich śmierci. Widzimy potrzebę głębokiej analizy historycznej tamtych lat bez politycznego jadu.
Wstrząs moralny spowodowany niespodziewaną mnogością ofiar podczas II Wojny Światowej zrodził potrzebę ochrony znaków pamięci śmierci żołnierskiej. Ta humasnistyczna idea jest ciągle aktualna.
Te przemyślenia, te wnioski i apele przebijały z wystąpień Prezydenta FSSM płk-a Henryka Budzyńskiego, Andrzeja Rozenka członka komitetu homorowego, wiceprezesa ZG ZKRP iBWP Zboigniewa Gołąbka oraz pizącego te słowa Stanisława Kuśmierskiego z radomskiego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego,.
Nas byłych Żołnierzy zawsze porusza i satysfakcjonuje udział Pocztów Sztandarowych bratnich Stowarzyszeń. Poza naszym, ZŻWP odnotowaliśmy Poczty:
1. Związku Inwalidów Wojennych z płk-em Ryszardem Trybułem Prezesem Oddziału,
2. Związku Weteranów i Rezerwistów WP z ppłk-em zw. Zygmuntem Plutą Prezesem Zarządu Wojewódzkiego,
3. 2 Poczty Związku Żołnierzy Weteranów RP z płk-em Zdzisławem Gnasiem, członkiem Zarządu Głównego.
Zaproszenie przyjął i uhonorował nasz Apel Pamięci Wicewojewoda Mazowiecki, Wiceprzewodniczący Nowej Lewicy w Radomiu Patryk Fajdek.
Chcemy serdecznie podziękować naszym sprawdzonym przyjaciołom, którzy są z nami prawie od początku organizowania Apeli i wspierają nas radą i pomocą materialną:
1. Waldemarowi Kaczmarskiemu -Przewodniczącemu Nowej Lewicy w Radomiu wraz z delegacją:( Mirosławem Ciurą, Bogdanem Barszczyńskim);
2. Inspektorowi Zdzisławowi Czarneckiemu;
3. Inspktorowi Dariuszowi Jasińskiemu;
4. Józefowi Skrobiszowi.
Apel pamięci odczytał ppłk Edward Hernik.
Po zakończeniu Apelu uczestnicy wrócili na parking leśny, gdzie czekała na nich grochówka (zwyczaj żołnierski) i woda mineralna.
Dziękujemy wszystkim przybyłym i zapewniamy o woli kontynuacji tej corocznej , żołnierskiej powinności.
[Opr. Stanisław Kuśmierski, JL,AL,PS]
Radom, dnia 15 lipca 2024r.